๋ฐ์ํ
1. ์ธ์ด๊ณตํ๊ฐ๋ก ์๋ก
1) ๋ฌธ๋งฅ์ ์ค์์ฑ
- ํ๊ตญ์ด๋ ํ๊ตญ์ด์ ํน์ง, ์์ด๋ ์์ด์ ํน์ง์ด ์๋ค.
- ํ๊ตญ์ด๋ฅผ ์์ด๋ก ํด์ํ๋ค๊ณ ํด์ 1:1๋ก ๋์ํ์ฌ ๋จ์ด ํ๋ํ๋๋ฅผ ํด์ํ์ง๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
- ๋ฌธ๋งฅ์ ์ค์์ฑ
- ์ํฉ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๋ฉด T, F๊ฐ ๋ฌ๋ผ์ง ์ ์๋ฏ์ด ์ด๋ ํ ๋ช ์ ๋ ์ฐธ์ด๋ผ๊ณ ํ๊ธฐ์ ์ด๋ ค์ฐ๋ ๋ณดํต ๊ทธ๋ฐ ๋ช ์ ๋ค์ ‘์ด์๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋๋ค์ด ์๊ฐํ๋ ๊ณตํต์ ’๊ณผ ๊ฐ์ ๋งฅ๋ฝ์์ ์๊ฐํด์ผํ๋ค.
- ์๊ฐํด์ผํ ์ฌํญ
- ์ธ๊ฐ์ด ์ดํดํ๊ธฐ์ ๋น์ฐํ๊ณ ์ฌ์ด ์ผ์ด์ง๋ง, ์ธ๊ฐ์ด ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ ๋ ์์ฐ์ค๋ฝ๊ณ ๋น์ฐํ๋ค๊ณ ๋๋ผ๋ ๊ฒ์ด ์ปดํจํฐ์๊ฒ ์ด๋ ต๋ค.
- ๋ฅ๋ฌ๋์ ์ ์ฉํ๊ธฐ์ ์ด๋ ค์ด ์ธ๊ฐ์ ๊ท์น์ด, ๋ฅ๋ฌ๋์ ํ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์คํ๋ ค ๋ ์ฝ๊ฒ ํ์ฉํ ์ ์๊ธฐ๋ ํ๋ค.
- ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๋์ง? (์ปดํจํฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ )
- ์ปดํจํฐ๊ฐ ์ธ๊ฐ์ ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๋ ๋ฐฉํฅ
- ๊ท์น (Rule) : ๋ง์ ๊ท์น์ ์๋ ค์ค๋ ์ปดํจํฐ๋ ๋ง์ด ๋ง์ถ์ง ๋ชปํจ.
(๊ท์น์ ์ค์์ ๋ณต์กํ๊ธฐ๋๋ฌธ) - ๋จธ์ ๋ฌ๋ (Machine Learning) : - based on Statistical approach
== ๋ค์์ ํ ๋ง์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์์ธกํ๊ณ ์ถ์ธก - ๋ฅ๋ฌ๋( Deep Learning) : ๋๋์ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ํ์ํ๋ค.
ํ์ตํ๋๋ฐ ์๊ฐ์ด ์ค๋๊ฑธ๋ฆฐ๋ค.
- ๊ท์น (Rule) : ๋ง์ ๊ท์น์ ์๋ ค์ค๋ ์ปดํจํฐ๋ ๋ง์ด ๋ง์ถ์ง ๋ชปํจ.
- ํ์
์์๋ rule-based, statistical, neural ๋ชจ๋ ์์ด์ ์ฌ์ฉํ๋ค.
⇒ ๋ฌด์กฐ๊ฑด ๋ฅ๋ฌ๋์ด ์ข์ ๊ฒ์ ์๋๋ค. (๋๋์ ๋ฐ์ดํฐ, ์๊ฐ ์ค๋๊ฑธ๋ฆผ์ ๋จ์ ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ)
- ์ปดํจํฐ๊ฐ ์ธ๊ฐ์ ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๋ ๋ฐฉํฅ
2) ์ธ๊ฐ์ ์๋ฒฝํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๊ณ ์ฐฐ
์ฌ๋์ ์ธ์ด๋ ๊ณผ์ฐ ์๋ฒฝํ๋ค๊ณ ํ ์ ์๋๊ฐ?
๊ต์๋์ ๋งํ๋ ๋ด์ฉ์ ๋ น์ํ์ฌ ์ฌ์ํ๋ฉด ๋ฌธ์ฅ์ ํธ์, ๋ฐ์ ๋ฑ๋ฑ ์๋ง์ผ ์ ์๋ค. (ํ๊ตญ์ด ๊ท์น์ ๋ํด ์๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๊ณ , ์๋ฒฝํ๊ฒ ๋ฐฐ์ด ์ ์ด ์์ด ์๋ฒฝํ๊ฒ ๊ตฌ์ฌํ๊ธฐ์๋ ์ด๋ ค์์ด ์๋ค.)
⇒ ์ปดํจํฐ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง!!
3) Tunning Test
์ธ๊ฐ์ ์ธ์ด๋ฅผ ๋ฐฐ์ฐ๊ณ , ์๋ฒฝํ๊ฒ ๊ตฌ์ฌํ๋ค๊ณ ํ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์ค ์ค ํ๋์ด๋ค.
- NLP & AI : ๊ฐ์ธ๊ณต์ง๋ฅ(Strong AI) vs ์ฝ์ธ๊ณต์ง๋ฅ(Weak AI)
2. NLP & Language Technology
1) Natural Language + Data Progressing (์ธ์ดํ+์ปดํจํฐ๊ณผํ)
- ์ธ์ด์ ๋ํ ์ดํด + (๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ดํด, ๊ธฐ๊ณํ์ต๊ณผ ๋ฅ๋ฌ๋, ์ํ&ํต๊ณํ, ์ฒ ํ&์ฌ๋ฆฌํ..)
- NLP๋ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์ ๊ต์งํฉ์ด๊ณ , ํนํ ์ธ์ด์ ๋ํ ์ดํด๋๊ฐ ์ค์ํ ํ๋ฌธ์ด๋ค.
๐ก **์ต์ข ๋ชฉํ : ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ์ดํดํ๊ณ , ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ๋งํ๊ธฐ** ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ์ดํดํ๊ณ ⇒ ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ์ ๊ตํ๊ฒ ์ดํดํ๊ธฐ (input) ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ๋งํ๊ณ ⇒ ์ธ๊ฐ์ฒ๋ผ ๋ ผ๋ฆฌ์ ์ฐํ๊ฒ ๋งํ๊ธฐ (output)
- NLP๋ AI ์ฐ๊ตฌ์ ํ ๋ถ์ผ์ด์ง๋ง ์ธ๊ณต์ง๋ฅ์์๋ ํฐ ๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๊ณ ์๋ค.
( ์๊ฐ์input - output
์ด ๋ชจ๋์ธ์ด
์ด๊ธฐ์์ธ์ด
๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ์๊ฐํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค.)
2) ํ์ฉ
- ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ์ธ์ด๋ฅผ ์ปดํจํฐ์๊ฒ ์ ๊ฐ๋ฅด์น๋ฉด ๋๋๊ฐ…?
- ์ธ์ด์ ์ด๋ ค์ด ์์
์ค๋ ์ฌ๊ธฐ์์ ์ฌ๋ฌ๋ถ๊ณผ ํจ๊ป <b>์์ <b>์ ํ๊ฒ ๋์ด ๊ธฐ๋ป์!
์ค๋ ์ฌ๊ธฐ์์ ์ฌ๋ฌ๋ถ๊ณผ ํจ๊ป <b>์์<b>์ ํ๊ฒ ๋์ด ๊ธฐ๋ป์!
<!--๋ฌธ๋ฒ์ ์ผ๋ก ์ค๋ฅ๊ฐ ์์ง๋ง, ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ์ดํดํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค-->
๋ ์๋ฅ๋ ์๋ฒ๋๋ ๊ฐ๊ฑฐ์ผ <!--์๋ฅ๊ฐ ์ฌ๋์ธ๊ฐ? ๋จน๋๊ฑด๊ฐ?-->
๋ ์์ ์๋ฅ๋ ์ง์์ด๋ ์๋ฒ๋๋ ๊ฐ๊ฑฐ์ผ <!--'์์' ์์์ด๋ฅผ ๋ฐ๋ ๋ช ์ฌ๋ ๋๊ตฌ์ง?-->
๋ ์์๊ตฌ๋ ์๋ฒ๋๋ ๊ฐ๊ฑฐ์ผ <!--์ ๋ช ์ธ๊ณผ ์น๋ถ์ด ์๋? ์์๊ตฌ๊ฐ ๋๊ตฌ์ง?-->
๐ก ๋ง์ ์๋ฏธ ๊ทธ ์์ฒด๋ฅผ ์ดํดํ๋ ๊ฒ๋ ์ด๋ ต์ง๋ง ์ธ์ด๋ ๋จ์ํ ์ธ์ด๋ก๋ง ๋ง๋ค์ด์ง ๊ฒ์ด ์๋๋ค. (๋งฅ๋ฝ์ ์์กดํ๋ ๋ง์ ํจ์ฌ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋๋ค.)
- ์ค์ ๋ก, ์ฌ๋์ ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๋ค๋ ๊ฒ์
์ธ์ด
๊ทธ ์์ฒด์ ๋ํ ์ง์๋ณด๋ค๋์ธ์์ ๋ํ ์ง์
์ด ์์ด์ผํ๋ค.- ์ธ์ด๋ฅผ ๋ฐฐ์ธ ๋ ๊ท์น ๊ทธ ์์ฒด๋ก ๋ฐฐ์ฐ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ
- ํ๊ต์์, tv์์, ์น๊ตฌ์ ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ์์์ ์ผ๋ก ๋ฐฐ์ด๋ค. (๋งฅ๋ฝ์ )
- Common Language
- ์ธ์ด๋ ์ค๋ ์๊ฐ๋์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ต์ ํ๋์๋ค.
๐ก ์์์ ๋ณด์ฌ์ง๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์๋๋ค. ์ด๋ ์ปดํจํฐ๊ฐ ์ธ์ด๋ฅผ ์ดํดํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์์์ด๋ค.
-
- ํํ ๋ฐ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ณํ, ๋น๋ฒํ ๊ตฌ์กฐ์ ์๋ต ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ผญ ํ์ํ ์์๋ค๋ง ๋จ๋๋ค.
- ์ธ์ด์ ๊ฒฝ์ ์ฑ ; ๋งฅ๋ฝ์ ์์กดํ๊ธฐ์ ์ค์์ฑ(ambiguity)์ด ์๊ธฐ๊ณ , ๋ช
๋ฃ์ฑ์ ๋จ์ด์ง๋ค.
- ์ค์์ฑ : ๊ฐ์ด์ ์ด์ด๋ผ
- ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ด์ ํด๋ผ?
- ๋ง์์ ์ด์ด๋ผ
- ์ค์์ฑ : ๊ฐ์ด์ ์ด์ด๋ผ
- ์์ด :
์ ๋งฅ๋ฝ ์ธ์ด
ํ๊ตญ์ด :๊ณ ๋งฅ๋ฝ ์ธ์ด
(๋ฌธ๋งฅ์ ์ํฅ์ด ํฌ๋ค.) - ํนํ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋ถ์ํ๋ ๋จ๊ณ(semantics, pragmatics)์์๋ถํฐ ์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ง์ด ํ์ฉํ๋ค.
- What is worse…
- ์ฐ๊ตฌ ์์ค๊ณผ ์์ฉํ ์์ค์ GAP ; ๋ฌธ์ ์
- ๋ถ์ ํํ ์ ๋ ฅ(์๋ต, ๋น๋ฌธ, ์ ์กฐ์ด, ์์ค ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ตฌ์ด์ฒด์ ํ์)
- ํ์ต๋ฐ์ดํฐ์ ๋ถ์ฌ ๋ฑ
- ์ฐ๊ตฌ ์์ค๊ณผ ์์ฉํ ์์ค์ GAP ; ๋ฌธ์ ์
- ๊ธฐํ
- Entity Resolution : ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋งฅ๋ฝ์์ ๊ฐ์ ์ฌ๋์ธ์ง ํ์ ํด์ผํ๋ค.
- Anaphora resolution : ๊น์ ์
==
‘๊ทธ’==
‘๊ทธ๋ ’ - Coreference resolution : John smith
==
Mr.smith
Diversity & Creativity
- ์ธ์ด๋ ์ด์ง์ ์ด๋ฉด์๋ ์ ์ฐํ๋ค.
๐ก `๊ฐ์ธ๊ณต์ง๋ฅ(Strong AI)`์ ๋ง๋ค๋ ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ๋ค์ ํด๊ฒฐํ ์ ์์ด์ผํ๋ค.
3. Phonetics & Phonology (๋ง์๋ฆฌ)
1) Natural Language Processing์ ์ฒซ ์์
2) Both deal with speech sounds
- Phonetics : The sounds of Language (์๋ฆฌ ๊ทธ ์์ฒด)
- Phonology : The sound of Patterns of Language (์๋ฆฌ๊ฐ ๊ท์น์ผ๋ก ๋ณํ๋ ์ฑ์ง)
- ์ ์ฉ๋์ง ์์ ์ด์ฐฝ๊ธฐ AI๋ ๋ฐ์์ด ์ด์ํ๋ค. (๊ธฐ๊ณ์)
<!--์๋ฆฌ๊ฐ ๋์ค๋ ๊ตฌ๊ฐ์ ์์ฌ์๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด ์กด์ฌํ๋ค.-->
๋ฌผ๊ณ ๊ธฐ์ '๋ฌผ' : ใ -ใ -ใน (๋ฑ๋ฑ ๋๊ฒจ์๋ ๋ฏ ํ์ง๋ง, ์๋ฆฌ๊ฐ ์์ฌ์๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด ์กด์ฌํ๋ค.)
๋ฐ๋ผ์, 'ใ '๊ณผ 'ใ ' ์ฌ์ด์ ๋ฐ์ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ํํ๊ฒ ๋์ด๋ด๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค.
๊ตฌ๊ฐ์ ์ํฅ์ด ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค.
<!--๊ฐ์ ๋ฌธ์๋ผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋์ค๋ ์๋ฆฌ-->
๋ฐ : 'ใ ' **๋ฌด์ฑ์**
๋ณด : 'ใ ' **์ ์ฑ์**
<!--'ใน'์ ๋ค์ํ ์๋ฆฌ-->
****๋ค๋ฆฌ : 'ใน' ํ์ ์์น : **๊ณต์ค์ ๋ ์๋ค.
** ๋ฌ : 'ใน' ํ์ ์์น : **์๋**
๐ก ๋ค์ํ ์ํฉ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฃผ๋ฉด, ํํ ๊ฐ๋ฅํ ๋ง์๋ฆฌ๊ฐ ๋ค์ํด์ง๋ค.
- Speech segmentation
- Speech sound identification
- ์ปดํจํฐ๋ ์ฌ๋์ ๋ง์๋ฆฌ๋ฅผ ์์ง ๋ชปํ๋ค.
- ์๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ค ์์น์์ ๋๋์ง, ๊ตฌ๊ฐ๊ตฌ์กฐ์ ๊ฐํ, ํ์ ์์น์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋๋ฐ, ์ด์ ๋ํด ๋ ์์ธํ ์์๋ณด์.
4. Sounds
1) ์๋ฆฌ์ ํน์ง
- ์ ๋ฌ ๋งค๊ฐ(๊ณต๊ธฐ, ์ค์ ํ๊ธฐ ๋ฑ)๊ฐ ์์ผ๋ฉด ๋ค๋ฆฌ์ง ์๋๋ค.
- ์ฐ์ฃผ๋ ์ง๊ณต์ํ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ฆฌ๊ฐ ๋ค๋ฆฌ์ง ์๋๋ค.
- ์ : ์๋ฆฌ๋ฅผ ์ ๋ฌํ๋ ๋งค๊ฐ์ ๊ฐ์ฅ ์ต์ ํ๋ค.
- ์ฃผ์ 4๊ฐ์ง ํน์ง
- Pitch (๋๋ฎ์ด)
- Loudness (ํฌ๊ธฐ)
- Quality (์๋ฆฌ์ ๊ตฌ๋ถ - ๋ฐ์ด์ฌ๋ฆฐ์๋ฆฌ, ์ฒผ๋ก ์๋ฆฌ, ๋ชฉ์๋ฆฌ… ๋ฑ)
- Length
- ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ
1. Waveform
- x์ถ : ์๊ฐ
- ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ํํํ ๊ฒ์ด๋ค.
- type
- Pure Tones
- ์ค์ง 1๊ฐ์ frequency
- Complex waves : ๋๋ถ๋ถ์ ์๋ฆฌ
- ์๋ก ๋ค๋ฅธ frequency, complexity๋ฅผ ๊ฐ์ง pure tone์ด ์์ฌ์๋ ์๋ฆฌ์ด๋ค.
- Pure tone์ ์ฌ๋ฌ๊ฐ ์๋๋ค๊ณ ํด์ ๋๋ฎ์ด๊ฐ ๋ ๋์์ง๊ฑฐ๋, quality๊ฐ ์ผ์ ํ์ง ์๋๋ค.
- ์๋ก ๋ค๋ฅธ frequency, complexity๋ฅผ ๊ฐ์ง pure tone์ด ์์ฌ์๋ ์๋ฆฌ์ด๋ค.
- type
- Repetitive wave : ์์ ์ ๊ธฐ์๋ฆฌ(๊ฑฐ์), ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด์ง sine์จ์ด๋ธ
- non-repetitive wave : ์์, ์ฒ๋ฅ, …
- Pure Tones
2. Spectrum
- waveform์ ํ๋ํ ๊ฒ์ด๋ค.
- x์ถ : ์๊ฐ์ด ์๋๋ค.
- waveform์ ์ฌ๋ฃ๋ก ์ผ์์ ๋ณํํ๊ฒ
3. Spectrogram
-
- ์๋ฆฌ์ ์๊ฐ์ x์ถ์ผ๋ก ๋ด๊ฟ ๋์๊ฒ, Spectrum์ ๋นํด ๋ณด๊ธฐ๊ฐ ํธ๋ฆฌํ๋ค.
- waveform์ ์ฌ๋ฃ๋ก ์ผ์์ ๋ณํํ๊ฒ
2) Simple Wave : ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ๋ด๋ ์๋ฆฌ
- ๊ธฐ๊ณ ๋ด๋ ์๋ฆฌ๋ ์ ํ, ๊ท์น์ ์ธ ๊ท์น์ด ์๋ค.
- ์ฃผ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ผ ํค๋ฅด์ธ ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ค.
- ์์ ๋๋ฎ์ด๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋๋ค
- ์ฌ๋์ด ๋ด๋ ์๋ฆฌ๋ ๋น์ ํ
3) Frequency
- ๋จ๋ฆผ์ ์ฃผ๊ธฐ → ์ง๋ ํ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ → ๋๋ฎ์ด ๊ฒฐ์
- ์ฌ๋์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ น๊ณผ ์ฑ๋ณ์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ง์๋ฆฌ์ ๋๋ฎ์ด๊ฐ ๋ค๋ฅด๋ค.
- ์์ด > ์ฌ์ > ๋จ์ (์์ผ๋ก ๋๋ฎ์ด๊ฐ ๋๊ณ - ๋ฎ๋ค.)
- ๋๋ฎ์ด๋ ์๋ฆฌ์ ์ง๋ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ (sound source vibration)
๋ฎ์ ์ฐ๋ น์ ๊ฒฝ์ฐ ์ธ๋ฆผํต์ด ์๊ณ , ์ฌ์ฑ์ด ๋จ์ฑ์ ๋นํด ์ธ๋ฆผํต์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋ฆฌ์ ์ง๋ ํ์๊ฐ ๋ง์ด ๋์ ๋ชฉ์๋ฆฌ๊ฐ ๋์จ๋ค.
- ์ ํํ ๋
- 2๋ง ํค๋ฅด์ธ ๊น์ง ์ ๋ฌํ ์ ์๋๋ผ๋ ๋น์ฉ๊ณผ ์๋์ง๊ฐ ๋ง์ด ์ฐ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ํ๋ก ๋ํํ ๋๋ 8์ฒํค๋ฅด์ธ ๊น์ง๋ง Limit์ ๊ฑธ์ด ๋ถํ์ํ ๋น์ฉ๊ณผ ์๋์ง๋ฅผ ์ค์ธ๋ค.
- 4์ฒ ํค๋ฅด์ธ ๊น์ง๋ง ๋์ด๋ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์๋ค์ผ ์ ์๋ค. ๊ทธ ์ด์์ผ๋ก ๊ฐ๋ฉด ๋ฐ์๋ค์ผ ์ ์๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์๋ค. (๋ฏผ๊ฐ๋๊ฐ ๋จ์ด์ ธ ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ค์ ์ ์๋ค.)
- ๋ค์ ์ ์๋ ์๋ฆฌ
- ์ฌ๋๊ณผ ๊ฐ์์ง์ ๊ฐ์ฒญ์ฃผํ์๋ ๊ฒน์น๋ค.
- ์ฌ๋๊ณผ ๋ฐ์ฅ์ ๊ฐ์ฒญ์ฃผํ์๋ ๊ฒน์น์ง ์๋๋ค.
4) Phases
- ๊ฐ๋ น, ‘๋ฐ๋ณด๋ฐ๋ณด’์ ‘๋ณด๋ฐ๋ณด๋ฐ’๋ผ๊ณ ํ ๋ ์ฌ๋์ ๊ตฌ๋ถํ์ง ๋ชปํ๋ค.
5) ํ๊ธ์ ๋ชจ์
- ์๋ฆฌ์ ๋๋ฎ์ด (pitch) : ํ๊ธ์ ๋ชจ์์ด ๊ฒฐ์ ํ๋ค.
- ์๋ฆฌ์ ํฌ๊ธฐ (volume) : ๋ชจ์์ด ๊ฒฐ์ ํ๋ค.
- ์์์ ๊ฒฝ์ฐ
noise
์ฒ๋ผ ํ๋์ด ์ฐํ๋ค. (์ง์ง์ง-)
6) Vowel cues - ๋ชจ์์๋ฆฌ
- energy๊ฐ boost๊ฐ ๋์ด์๋ F!, F2์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ์์ ๊ตฌ๋ถ
- ์ค์ํ ๋จ์: Formant frequencies(์ฃผํ์), ํนํ F1, F2
- F1: Height
- high vowel: F1 ์ด ๋ฎ๋ค. - low vowel ์ด๋ฉด F1์ด ๋๋ค.
- F2: Backness ๋ฐ์: (์ฐ,์)
- back vowel: F2 ๊ฐ ๋ฎ๋ค.
- ๋๋ถ๋ถ F1, F2๋ง ๋ด๋ ๋ชจ์ ๊ตฌ๋ถ ํ๋ ๊ฒ ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
- F3: Backness, ์ ์ ์ ๋ชจ์ (๋๊ทธ๋์ง ์๋์ง)
- Examples of formant frequencies of English monophthongs
- ํ๋๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์ก๊ณ , high front vowel ๋ณด๋ฉด์ ํ๋จ? - ์๋์๋
ex) ์์ดํฐ ์ฒซ ์ค์ ์ “์๋ฆฌ์ผ”๋ผ๊ณ ๋งํ๋๊ฒ
7) Consonant cues - ์์ ์๋ฆฌ
- Stop sound - ์
์ ์ฌ๋ ์๊ฐ ๊ณต๊ธฐ๊ฐ ํฐ์ง๋ค. ์
์ ๋ซ๊ณ ์ฌ๋ ์๋ฆฌ ex) ํํํํ, ์ค์ค์ค์ค
- ์ธ๋ก๋ก ํก ํฐ์ง๋ ํน์ง์ด ์๋ค. - vertical line์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.
- vertical line์ด ์์๋ก ๋ฌด์ฑ์ ์ด๋ค.
- ์์ ์ค์์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ผ ์ฝ๋ค.
- ๋ฌด์ฑ์ ์ ๊ณต๊ธฐ๊ฐ ๋์ค๋ ์๊ฐ์ด ๊ฑธ๋ฆฐ๋ค. ๋ชจ์์ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฑ๋๊ฐ ์ง๋์ ํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ.
8) Fricatives - ๋ง์ฐฐ์
- ๊ณต๊ธฐ์ ๋ง์ฐฐ์ด ๋ง์ด ์ผ์ด๋๋ค.
- ์ ์ฑ์ VS ๋ฌด์ฑ์
- ์ ์ฑ์์ด ์ฐํ๊ณ , ๋ฌด์ฑ์์ด ์งํ๋ค.
9) Affricates
- F2 & Frcative๊ฐ ์์ฌ ์๋ค.
10) Nasals
- ์์์ด๊ธด ํ์ง๋ง ์์ ์ค์์ ๊ณต๋ช ์ด ์ ์ผ ์ ์๋ฆฌ
- ๋ชจ์๋ณด๋ค๋ ์๋ฆฌ์ ํฌ๋ฏธํ๋ค
- ๋ชจ์์์ ๋ชจ์์ผ๋ก ์ด์ด์ง๋ ๋ถ์ฐ์์ ์๋ฆฌ
11) Liquids & glides
- ์์์ค์์ ๊ณต๋ช ํ๋ ์๋ฆฌ, ์ด์ค๋ชจ์ ๋ง๋ค๋ ๋๋ค.
- ๋ชจ์๊ณผ ๋น์ทํ์ง๋ง ๋ ํฌ๋ฏธํ ํํ
12) Prosody (suprasegmental features ์ด๋ถ์ ์ ์์)
- ๊ฐ์ธ, ์ต์๊ฐ์๊ฑด ๋ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ฌํ๋ค.
13) Intonation as a phonemic feature
- variation์ด ๋ง๋ค.
- ์ธ๊ทธ๋จผํธ ๋ฌธ์์ด์ ์๋ฏธ๊ฐ ๋ชจํธํ ์ ์๋ค. → ์ต์์ ๋ฐ๋ผ ๋ง์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋ชจํธํ๊ฒ ํ ์๋
- pitch๋ก ๋ณด๋ฉด ์์ ๋๋ฎ์ด๋ฅผ ์ ์ ์๋ค.
- Intonation์ด ์ค์ ๋ก ์์ฑ์์ ํฐ ์ญํ
14) Intonation typology
- Falling - ์์ด
- Risimg - ํ๊ตญ์ด
15) Phonology (์์ด๋ก )
- Phonology๋ ์ด๋ค ์๋ฆฌ์ ์กฐํฉ์ด ์ค์ ๋จ์ด๊ฐ ๋ ์ ์๋์ง, ๊ทธ๊ฒ์ด ์ฌ์ค์ธ์ง ์๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๋ค ์๋ฆฌ์ ์กฐํฉ์ด ์ค์ ๋จ์ด๊ฐ ๋ ์ ์๋์ง๋ฅผ ์๋ ค์ค๋ค.
sound: ๋ฐ๋ณด
(2๋ฒ ‘ใ ’ ์ ์์ ๋ชจ์ ์๋ฆฌ - ๋ชจ์์๋ฆฌ๋ ๋ค ์ ์ฑ์)- 1๋ฒ ‘ใ
’์ ์์๋ง ์ ์ฑ์, ๋๋จธ์ง๋ ์์.
- ์ ์ฑ์์ด ์คํ๋๋ ค๋ฉด ์๋ฆฌ ๋๊ฐ๋ค ์ ์ฑ์์ด์ฌ์ผ ํ๋ค.
โ black
โ blick: lexical (accidental) gap - blick - ์์ด์์ ์กฐํฉ ๊ฐ๋ฅํ ์๋ฆฌ (์ค์ ๋ก๋ ์์-๋จ์ด)
โ lbick: impossible word - ์กฐํฉ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๋จ์ด
๋ฐ์ํ
'๐ NLP (์์ฐ์ด์ฒ๋ฆฌ) > ๐จ๏ธ Linguistic Engineering' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
[Semantics & Pragmatics] The meaning of language - ์๋ฏธ๋ก , ์ด์ฉ๋ก (0) | 2024.01.16 |
---|---|
[Syntax] Syntactic analysis in NLP - NLP์์ ๊ตฌ๋ฌธ๋ถ์ (0) | 2023.07.26 |
[Syntax] Sentence Structure - ๋ฌธ์ฅ ๊ตฌ์กฐ (0) | 2023.07.26 |
[Syntax] Syntax Intro - ๊ตฌ๋ฌธ (0) | 2023.07.26 |
[Words] Words - ๋จ์ด (0) | 2023.07.23 |